Yüzüncü Yıl Mahallesi Isçi Blokları, 22 Ocak 1965 yılında, ortaklarını mesken sahibi yapmak amacıyla kurulan S.S. Ankara Isçi Sendikaları Konfederasyonu Mensupları Kooperatifi tarafından insa edilmistir. Kooperatif ilk olarak Ankara Aydınlıkevler’de dar gelirli isçi aileleri için basladıgı sosyal site insaatına, yogun talep üzerine Yüzüncü Yıl’da devam etmistir ve böylece Yüzüncü Yıl Isçi Blokları Sitesi’nin temeli 1973 yılında atılmıstır. 3500 konut olarak planlanan Yüzüncü Yıl Isçi Blokları yerlesimi, artan taleple birlikte 4906 adet konut olarak etaplar halinde tamamlanmıstır. 1974 yılındaki Kıbrıs Çıkartması ile birlikte site etapları, Küçük Kaymaklı, Lefkose, Omorfo, Magosa ve Girne olmak üzere Kıbrıs’taki  yerlesim yerlerinin isimlerini almıstır. ilk olarak 1977 yılında Girne etabı tamamlanmıs, 1988 yılında ise site insaatının tamamı bitirilerek sahiplerine teslim edilmistir. 1981 yılında adını Yüzüncü Yıl Sitesi olarak degistiren yerlesimin tapuları ise 1986 yılında dagıtılmaya baslanmıstır. Betonarme iskelet ve tugla dolgu malzemesi ile insa edilmis olan Türk-Is konutları, etraflarında park, okul, hizmet binaları ve çarsısı ile birlikte sosyal hayatın da tasarlandıgı bir sosyal konut örnegidir. Sitenin en dikkat çekici özelliklerinden biri aynı merkezden ısıtılmanın saslandıgı bir ısı merkezine sahip olusudur ve bu özelligi ile döneminin ilk örneklerindendir. Yapıldıgı tarihte kent merkezine bir hayli uzakta, ODTÜ yerleskesinin hemen dogusunda yer alan isçi blokları, günümüze kadar dar gelirli isçi aileleri ve ODTÜ ögrencileri basta olmak üzere pek çok kisiye barınma olanagı saglamıstır. Doku içinde çarsı, kültür evi gibi sosyal binalar ile park ve bahçelerden olusan yesil alanlar mevcuttur. Dolayısıyla sitenin, gün geçtikçe sayısı azalmakta olan modern mahalle dokusu ve bu dokunun sakinlerine sundugu sosyal yasam dolayısıyla toplumsal bellekte önemli bir yere sahip oldugu söylenebilir.  Kentin batıya dogru büyümesi sonucunda bugün kent merkezinde oldukça yüksek ranta sahip olan mahalle, 2013 yılında, ODTÜ arazisi ve mahalle içinden geçerek Anadolu Bulvarı- Konya Yolu baglantısını saglayacak olan yol çalısması ile gündeme gelmistir. Mahalle sakinleri ve ODTÜ mensuplarının mahalle bütünlügünü bozdugu ve bir çok agacın kesilmesine yol açtıgı gerekçesiyle yol yapımına karsı yogun itirazlarına ve yol yapım çalışmalarının “yasallık durumu” tartısmalarına ragmen tüm hızıyla devam etmektedir. Doku kentsel dönüsüm tehdidi ile karsı karsıyadır.

 

Referanslar:

Isçi Mahallesi Muhtarı Sayın Hasan Sarıkaya ile 01.10.2013 tarihinde yapılan sözlü görüsme

 

Tasfiye halinde S.S. 100. Yıl Sitesi Isı ve Rant Tesisleri Site Isletme Kooperatif Başkanlıgı yetkilileri ile01.10.2013 ve 03.10.2013 tarihinde yapılan sözlü görüsme

 

Basaran F., Baskan G. & Kalaç G. (2003). Mimarlar Odası, Çocuk ve Mimarlık  Çalısmaları Merkezi, 1000 Mimar 1000 okulda, Türk-Is Blokları ilkögretim Okulu Projesi. Alıntı: http://www.mimarlarodasiankara.org/index.php?Did=1195 , 01.10.2013

 

1986 tarihli 15253 Ada, 1 Nolu parsel, 13, 14, 15 Nolu blok plan ve kesitleri

 

1986 tarihli 15238 Ada, 1 Nolu parsel, 5 Katlı blok plan ve kesitleri

 

06.12.1986 tarihli 1954 numaralı Çakaya Belediye Baskanlıgı, Imar Müdürlügü Yapı Kullanma Izin Belgesi

 

Basaran F., Baskan G. & Kalaç G. (2003). Mimarlar Odası, Çocuk ve Mimarlık  Çalısmaları Merkezi, 1000 Mimar 1000 okulda, Türk-Is Blokları Ilkögretim Okulu Projesi. Alıntı: http://www.mimarlarodasiankara.org/index.php?Did=1195 , 01.10.2013

 

Tasfiye halinde S.S. 100. Yıl Sitesi Isı ve Rant Tesisleri Site Isletme Kooperatif Baskanlıgı arsivinden elde edilen iki adet mahalle planı

 

Yapıya ait tüm güncel fotograflar tarafımdan çekilmistir.