Yapı ve Kredi Bankası Ankara Binası, Kızılay Meydanı’nda, Ziya Gökalp Caddesi ile Atatürk Bulvarı’nın kesistigi noktada yer almaktadır.

 

Mimarları Mukbil Gökdogan, Sabri Oran ve W. Tiedje olan bina, üçü bodrum katı olmak üzere toplam 14 katlıdır. Özgün programında, zemin katta halka açık Atatürk Kitaplıgı ve bir sanat galerisi bulunmaktadır. En üst katta ise 275 kisilik bir yemek salonu mevcuttur.

 

Betonarme iskelet ve dolu plak döseme olarak insa edilmis olan yapının cephesi, günes kırıcı özelligi tasıyan metal profiller ile bölüntülenmistir. Günümüzde cephe üzerindeki bölüntülenme oranları korunmus fakat günes kırıcıların yerini cam paneller almıstır.

 

Özgün plan çizimlerimde, dolasım ve ıslak hacimlerin tek bir çekirdek içinde çözümlendisi görülmüstür.  Zemin katta, iki ana mekan bulunmaktadır ve bu mekanlara iki ayrı giris verilmistir. Üst kat planında ise açık ofisler ve toplantı odası görülmektedir. Yapı içindeki dikey dolasım üç adet merdiven ve dört adet altısar kisilik asansör ile saslanmaktadır. Ayrıca, bodrum kattan baslayıp mutfasa kadar ulasan bir servis asansörü de mevcuttur. Bunlara ek olarak, bodrum katlardan biri Sakarya Caddesi’ne kısın ısıtılabilen kar ve buz tutmaz bir rampa ile baslanır ve otopark olarak çalısır.  Banka yetkilileri tarafından yapının içine girilmesi izin verilmedisi için yapının günümüzdeki kullanım semasıyla ilgili gözlemde bulunulamamıstır.

 

Binada, dönem yapılarında sık rastlanan heykel ve mimari birliktelisi söz konusudur. Yapının güney cephesinde, sadi Çalık tarafından Yapı ve Kredi Bankası için tasarlanmıs olan paslanmaz çelik rölyef mevcuttur. Fakat bu rölyef, günümüze ulasamamıstır. Ilaveten, binanın giris mekanının kuzey cephesinde de yine Sadi Çalık’a ait, diabaz ortasında pirinç küreden olusan bir rölyef bulunmaktadır. Dıs cephedeki rölyefin aksine bu rölyefin günümüze ulastısı tespit edilebilmilstir.

 

Yapının üzerinde bulundugu Atatürk Bulvarı, Ankara’nın baskent olusundan sonra hazırlanan tüm kentsel planlarda kentin ana aksı olarak tanımlanmıstır. Dolayısıyla, bulvar üzerinde, 1950-1980 arası dönemin ticari, idari, egitim, saglık gibi yeni kamusal yapı tipolojilerinin en özgün örneklerinin sıralanmaktadır. Yapı ve Kredi Bankası Ankara Binası da, bu ana aks üzerinde sıralanmıs olan dönemine özgü kamusal yapı dizisinin bir elemanıdır. Bu nedenle, yapı, yapısal karakteristiginin yanısıra konumsal durumu itibariyle de dönemi içerisinde önemli bir yere sahip yapılardandır

 

Referanslar:

 

Bilkent Üniversitesi, Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi, Slayt arsivi.

 

Çalık, S. (b.t.). Sadi Çalık "Heykel Olmayan Yerde Heykel Yapmak Için Yasamak"   Mimari Ve Heykel.  http://www.mimarlikmuzesi.org/Gallery/Photo_11_4_mimari-ve-heykel.html adresinden, 10 Eylül 2012 tarihinde alıntı.

 

Gökdogan, M. (1974). Yapı ve Kredi Bankası Ankara Binası. Arkitekt: Mimarlık, Sehircilik ve Süsleme Sanatları Dergisi, 01(353), 5-8.